درست است که نور خورشید با گرما و روشناییاش حالوهوای ما را بهتر میکند، اما اشعههای نامرئی آن — بهویژه UVA و UVB — میتوانند بهآرامی و بدون اینکه متوجه شویم، به پوست آسیب بزنند. از لکهای تیره و چروکهای زودرس گرفته تا آفتابسوختگی و حتی سرطان پوست، همه از پیامدهای قرارگیری بیمحافظ در برابر نور خورشید هستند.
اینجاست که ضدآفتاب وارد صحنه میشود؛ محصولی ساده اما حیاتی که مانند یک سپر نامرئی، از پوست در برابر این اشعهها محافظت میکند. نکته مهم این است که ضدآفتاب فقط مخصوص تابستان یا هوای شرجی نیست؛ حتی در روزهای ابری، پشت پنجره یا هنگام کار با مانیتور، پوست همچنان در معرض آسیب است. بنابراین، استفاده روزانه از ضدآفتاب باید بخشی جدانشدنی از روتین مراقبت پوستی هر فرد باشد — چه زن و چه مرد، چه جوان و چه مسن.
ضدآفتابها از نظر ساختار، نوع عملکرد و ناحیه مصرف به گروههای مختلف تقسیم میشوند. در جدول زیر دستهبندی کلی انواع ضدآفتاب را مشاهده میکنید:
نوع ضدآفتاب | ویژگیها و کاربرد |
---|---|
ضدآفتاب فیزیکی (مینرال) | بازتابدهنده نور، مناسب پوست حساس، معمولاً با بافت کرمی |
ضدآفتاب شیمیایی (کمیکال) | جذبکننده UV، بافت سبک و شفاف، مناسب برای استفاده روزمره |
اسپری ضدآفتاب | پخش آسان، مناسب بدن، کاربردی در روزهای شلوغ یا در حرکت |
ضدآفتاب بدن | حجم بیشتر، ضدتعریق و مقاوم در برابر آب، طراحیشده برای نواحی وسیع پوست |
پیش از معرفی انواع ضدآفتاب، بهتر است ابتدا با نحوه عملکرد آنها آشنا شویم. بهطور کلی، ضدآفتابها به دو روش اصلی از پوست در برابر اشعههای مضر خورشید محافظت میکنند:
هر کدام از این روشها، مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب ضدآفتاب مناسب، بستگی به نوع پوست، شرایط محیطی و ترجیحات فردی دارد. در ادامه با انواع ضدآفتابها بیشتر آشنا خواهیم شد.
ضدآفتابهای مینرال با ایجاد یک لایه محافظ روی سطح پوست، اشعههای UVA و UVB را بازتاب میدهند. بافت آنها معمولاً غلیظتر و کمی سفیدرنگ است، زیرا ترکیبات آنها بهصورت فیزیکی روی پوست باقی میمانند.
این نوع ضدآفتاب با جذب اشعههای UV و تبدیل آنها به گرما از پوست محافظت میکند. بافت سبکتر و شفافتری دارد و به راحتی جذب پوست میشود، بدون اینکه اثر سفید باقی بگذارد.
اسپری ضدآفتاب یکی از کاربردیترین گزینهها برای استفاده سریع، آسان و بدون نیاز به تماس مستقیم با دست است. این نوع ضدآفتاب مخصوصاً برای تمدید محافظت در طول روز، خصوصاً در فضای باز، بسیار محبوب است.
ضدآفتابهای مخصوص بدن برای نواحی وسیعتر طراحی شدهاند و اغلب بافتی سبک، حجم بیشتر و قیمت اقتصادیتری نسبت به ضدآفتابهای صورت دارند. این محصولات معمولاً ضدآب و مقاوم در برابر تعریق نیز هستند.
برای اینکه ضدآفتاب بتواند بهترین محافظت را از پوست شما ارائه دهد، انتخاب نوع مناسب آن بر اساس ویژگیهای پوستتان بسیار مهم است. استفاده از محصولی نامناسب نه تنها اثربخشی آن را کاهش میدهد، بلکه ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مانند جوش، خشکی یا تحریک پوستی شود. در ادامه به بررسی انواع پوست و بهترین نوع ضدآفتاب برای هرکدام میپردازیم:
نوع پوست | ویژگیهای پوست | نوع ضدآفتاب پیشنهادی |
---|---|---|
چرب | براق، مستعد جوش | ضدآفتاب شیمیایی سبک، فاقد چربی |
خشک | زبر، کمآب، پوستهپوسته | ضدآفتاب مینرال با بافت کرمی یا مرطوبکننده |
حساس | قرمزی، خارش، تحریکپذیری بالا | ضدآفتاب مینرال بدون عطر، رنگ و الکل |
مختلط | چرب در ناحیه T، خشک در گونهها | فلوئید یا ژل سبک، با ترکیب فیلترهای فیزیکی و شیمیایی |
معمولی | متعادل، بدون مشکل خاص | هر نوع ضدآفتاب بر اساس ترجیح شخصی |
انتخاب یک ضدآفتاب مناسب تنها به نوع پوست یا میزان SPF محدود نمیشود. ترکیبات فعال و مراقبتی موجود در فرمولاسیون محصول، نقش کلیدی در کیفیت، اثربخشی و سازگاری آن با پوست دارند. برخی ترکیبات مستقیماً از پوست در برابر اشعههای مضر محافظت میکنند، در حالی که برخی دیگر به آبرسانی، ترمیم و آرامسازی پوست کمک مینمایند. در ادامه با مهمترین و رایجترین این ترکیبات آشنا میشویم:
این دو فیلتر معدنی یا فیزیکی با ایجاد یک لایه محافظ روی سطح پوست، اشعههای مضر را بازتاب میدهند. به دلیل ساختار غیرتحریککننده، برای پوستهای حساس گزینهای مطمئن محسوب میشوند.
از رایجترین فیلترهای شیمیایی هستند که اشعههای فرابنفش را جذب کرده و با تبدیل آنها به گرما، از آسیب دیدن پوست جلوگیری میکنند. این ترکیبات معمولاً بافت سبکتری دارند و برای استفاده روزمره بسیار مناسباند.
با خنثیسازی رادیکالهای آزاد، از پوست در برابر پیری زودرس، التهاب و آسیبهای محیطی محافظت میکنند. استفاده از این ترکیبات در ضدآفتابها، اثربخشی محصول را در برابر استرس اکسیداتیو افزایش میدهد.
نوعی ویتامین B3 با خواص ضدالتهابی، روشنکننده و ترمیمکننده پوست است. این ترکیب به تقویت سد دفاعی پوست و کاهش قرمزی و تحریک کمک میکند.
یک آبرسان قوی که بهطور طبیعی در بدن وجود دارد و میتواند چند برابر وزن خود، رطوبت جذب کند. حضور آن در ضدآفتابها به حفظ نرمی، طراوت و انعطافپذیری پوست کمک میکند.
ترکیب | نوع عملکرد | مزایا |
---|---|---|
زینک اکساید / تیتانیوم دیاکساید | فیلتر فیزیکی | محافظت فوری، غیرتحریککننده |
آووبنزون / اکتینوکسات / هوموسالات | فیلتر شیمیایی | سبک، شفاف، جذب سریع |
آنتیاکسیدانها (ویتامین C، E) | محافظت در برابر رادیکالهای آزاد | ضد پیری، کاهش التهاب |
نیاسینامید | ضد التهاب و ترمیم پوست | آرامسازی، تقویت سد پوستی |
هیالورونیک اسید | آبرسان | حفظ رطوبت، جلوگیری از خشکی |
انتخاب بین ضدآفتاب رنگی و بیرنگ، به نیازهای پوستی، سبک زندگی و حتی سلیقهی شخصی شما بستگی دارد؛ نه اینکه یکی لزوماً بهتر از دیگری باشد. هر دو نوع میتوانند محافظت مؤثری در برابر اشعههای مضر خورشید (UVA/UVB) فراهم کنند، اما کاربرد و تجربهی استفاده از آنها با هم متفاوت است.
اگر پوست بسیار حساسی دارید، توجه به ترکیبات مهمتر از رنگی یا بیرنگ بودن است؛ برخی افراد به رنگدانهها یا فیلترهای خاص واکنش نشان میدهند. همچنین افرادی با رنگ پوست تیره ممکن است ضدآفتابهای مینرال بیرنگ را به دلیل ایجاد رد سفید دوست نداشته باشند و نوع رنگی را ترجیح دهند.
در نهایت، مهم نیست ضدآفتابتان رنگی باشد یا نه — مهم این است که آن را به اندازه، درست و بهصورت منظم استفاده کنید.
ویژگی | ضدآفتاب رنگی | ضدآفتاب بدون رنگ |
---|---|---|
مزایا | پوشش یکنواخت و کمک به یکدست شدن رنگ پوست | ظاهر طبیعی، بدون تغییر رنگ پوست |
مناسب برای | افرادی با پوست مستعد قرمزی، لک یا تیرگی | افرادی که ظاهر طبیعیتری میخواهند |
ویژگیهای اضافی | میتواند بهعنوان کرمپودر یا بیبیکرم استفاده شود | مناسب برای زیر آرایش و محصولات دیگر |
معایب | ممکن است برای افرادی با پوست حساس مناسب نباشد | ممکن است پوست را کمرنگ نشان دهد |
کاربرد | آرایش روزانه و پوششدهی سبک | محافظت از پوست بدون تغییر ظاهر آن |
در هنگام انتخاب ضدآفتاب مناسب، دو شاخص کلیدی که باید در نظر گرفته شوند، SPF و PA هستند. این دو عامل نشاندهنده میزان محافظت محصول در برابر اشعههای مختلف خورشید هستند و هر کدام وظیفه خاصی را در مراقبت از پوست بر عهده دارند.
مقالهای در وبسایت Clinic Advisor، یکی از منابع معتبر و تخصصی در حوزه مراقبتهای پوستی، بهطور مفصل به بررسی تفاوت میان این دو شاخص پرداخته و راهنماییهایی کاربردی برای انتخاب ضدآفتاب مناسب منتشر کرده است. در بخشی از این مقاله آمده است:
SPF indicates the level of protection against UVB rays, which are primarily responsible for sunburn. Meanwhile, PA indicates the level of protection against UVA rays, which are the main cause of premature aging and wrinkles. Both are essential for full-spectrum sun protection, and understanding their significance helps in choosing the right sunscreen.
ترجمه: SPF میزان محافظت در برابر اشعههای UVB را نشان میدهد که عامل اصلی آفتابسوختگی هستند. در حالیکه PA میزان محافظت در برابر اشعههای UVA را نشان میدهد که عامل اصلی پیری زودرس و چین و چروکها هستند. هر دو این شاخصها برای محافظت کامل در برابر اشعههای خورشید ضروری هستند و درک اهمیت آنها به انتخاب ضدآفتاب مناسب کمک میکند.
با توجه به این توضیحات، در ادامه نکات کلیدی برای انتخاب ضدآفتاب بر اساس SPF و PA را جمعآوری کردهایم:
SPF برای محافظت از آفتابسوختگی: ضدآفتابهایی با SPF 30 یا بالاتر بهترین گزینه برای جلوگیری از آفتابسوختگی هستند. این ضدآفتابها تا 97٪ از اشعههای UVB را فیلتر میکنند.
PA برای جلوگیری از پیری زودرس: ضدآفتابهایی با PA++ یا PA+++ محافظت بیشتری در برابر اشعههای UVA و پیری پوست ارائه میدهند. هر چه عدد PA بیشتر باشد، محافظت در برابر اشعه UVA قویتر است.
برای شرایط خاص: اگر در معرض آفتاب شدید یا برای مدت زمان طولانی قرار دارید، بهتر است ضدآفتابی با SPF 50 و PA+++ یا PA++++ انتخاب کنید.
ترکیب SPF و PA بالا: ضدآفتابهایی که هر دو شاخص SPF و PA بالاتری دارند، برای محافظت کامل از پوست در برابر طیف گستردهای از اشعههای UV مناسبتر هستند.
توجه به نوع پوست: افراد با پوست حساس یا مستعد پیری زودرس باید از ضدآفتابهای با PA+++ و SPF بالا استفاده کنند تا از آسیبهای پوستی جلوگیری شود.
ویژگی | SPF | PA |
---|---|---|
محافظت در برابر | اشعههای UVB (آفتابسوختگی) | اشعههای UVA (پیری زودرس و چینوچروک) |
نشاندهنده | میزان محافظت در برابر آفتابسوختگی | میزان محافظت در برابر پیری زودرس و آسیبهای پوست |
مقدار محافظت | SPF 30 = 97% محافظت از اشعههای UVB | PA++ = محافظت متوسط از اشعههای UVA |
انتخاب مناسب برای | جلوگیری از آفتابسوختگی شدید | جلوگیری از پیری و چینوچروکهای پوست |
میزان مؤثر بودن | SPF 50 و بیشتر: مناسب برای شرایط شدید تابش آفتاب | PA+++ و PA++++: مناسب برای پوستهای حساس و مستعد پیری |
استفاده از ضدآفتاب بهتنهایی برای محافظت کامل از پوست در برابر آسیبهای ناشی از اشعه فرابنفش کافی نیست. برای داشتن بیشترین محافظت و حفظ سلامت و شادابی پوست، میتوان از محصولات مکملی استفاده کرد که هم اثر ضدآفتاب را تقویت میکنند و هم از پوست در برابر پیری زودرس، لک و التهابات محافظت بهعمل میآورند. در ادامه به مهمترین این محصولات اشاره میکنیم:
ویتامین C یک آنتیاکسیدان قوی است که با خنثی کردن رادیکالهای آزاد ناشی از نور خورشید، از تخریب سلولی جلوگیری میکند. استفاده از سرم ویتامین C پیش از ضدآفتاب میتواند اثربخشی آن را افزایش داده و به روشنتر شدن و یکدست شدن رنگ پوست کمک کند.
سرم نیاسینامید (ویتامین B3) دارای خواص ضدالتهابی و تقویتکننده سد دفاعی پوست است. این ماده همچنین به کاهش لکهای ناشی از آفتاب و تنظیم چربی پوست کمک میکند و میتواند در کنار ضدآفتاب، عملکرد محافظتی پوست را تقویت کند.
نور خورشید باعث از بین رفتن رطوبت پوست میشود. استفاده از کرمهای مرطوبکننده و سرمهای حاوی هیالورونیک اسید به حفظ آب در لایههای پوست کمک کرده و از خشکی و تحریک ناشی از آفتاب جلوگیری میکند.
محصولاتی که حاوی ترکیبات آنتیاکسیدانی مانند رزوراترول، چای سبز، کوآنزیم Q10 یا ویتامین E هستند، میتوانند از پوست در برابر استرس اکسیداتیو ناشی از نور خورشید محافظت کنند. استفاده از سرمهای آنتیاکسیدان و کرمهای روز در روتین صبح، پیش از ضدآفتاب، اثرات مخرب اشعههای UV را تا حد زیادی کاهش میدهد.
نحوه صحیح استفاده از ضدآفتاب تأثیر زیادی در اثربخشی آن دارد. حتی بهترین ضدآفتابها نیز اگر درست و بهاندازه استفاده نشوند، نمیتوانند از پوست در برابر آسیبهای ناشی از اشعههای مضر خورشید محافظت کنند. در ادامه به نکات کلیدی برای استفاده درست از ضدآفتاب اشاره میکنیم:
مقدار مناسب: برای پوشش کامل صورت و گردن، تقریباً به اندازه دو بند انگشت کرم ضدآفتاب نیاز دارید. برای بدن، حدود ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری برای بزرگسالان توصیه میشود.
زمان استفاده: بهتر است ضدآفتاب را ۱۵ تا ۳۰ دقیقه پیش از خروج از خانه روی پوست تمیز و خشک بزنید تا فرصت جذب کامل را داشته باشد و لایه محافظ بهخوبی روی پوست شکل بگیرد.
تجدید استفاده: تأثیر ضدآفتاب دائمی نیست. هر ۲ تا ۳ ساعت یکبار باید آن را تمدید کنید، بهویژه اگر شنا کردهاید، عرق کردهاید یا صورتتان را خشک کردهاید. ضدآفتابهای ضدآب نیز پس از مدتی نیاز به تجدید دارند.
پیش از آرایش: اجازه دهید ضدآفتاب کامل جذب شود (معمولاً ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان کافی است)، سپس مراحل آرایش را شروع کنید. این کار به ماندگاری بهتر آرایش و عملکرد بهتر ضدآفتاب کمک میکند.
برای بدن: ضدآفتاب را باید پیش از پوشیدن لباس روی پوست بدن بزنید، مخصوصاً در نواحیای که در معرض مستقیم نور خورشید قرار میگیرند مانند بازوها، پاها، پشت گردن و گوشها. اطمینان حاصل کنید که پوست کاملاً خشک و تمیز باشد.
خیر. برخلاف تصور رایج، اشعههای مضر خورشید بهویژه UVA در تمام فصول سال— حتی در روزهای ابری و فصل زمستان — فعال هستند. بنابراین استفاده روزانه از ضدآفتاب در تمام طول سال ضروری است.
بله، اگرچه نور مستقیم خورشید ممکن است وجود نداشته باشد، اما نور آبی ساطعشده از نمایشگرها (موبایل، لپتاپ، تلویزیون) و نور طبیعی عبوری از پنجرهها میتوانند به پوست آسیب برسانند. بهویژه افرادی که ساعات زیادی را در مقابل مانیتور میگذرانند، بهتر است از ضدآفتاب استفاده کنند.
انتخاب بین ضدآفتاب فیزیکی (مینرال) و شیمیایی، به نوع پوست و میزان حساسیت آن بستگی دارد. ضدآفتابهای مینرال که معمولاً حاوی موادی مانند زینک اکساید و تیتانیوم دیاکساید هستند، بهصورت فیزیکی روی سطح پوست قرار میگیرند و اشعههای مضر خورشید را بازتاب میدهند. این نوع ضدآفتابها گزینهای ملایم، ایمن و بدون تحریک برای پوستهای حساس، مستعد التهاب یا در دوران بارداری محسوب میشوند. در مقابل، ضدآفتابهای شیمیایی که شامل ترکیباتی مانند آووبنزون و هوموسالات هستند، با جذب اشعههای UV و تبدیل آنها به گرما عمل میکنند. این محصولات معمولاً بافت سبکتری دارند و برای پوستهای چرب یا استفاده روزمره بهویژه در زیر آرایش، انتخاب مناسبتری هستند.
قطعاً بله. گردن، گوشها، پشت دستها و حتی پشت گردن از نواحیای هستند که اغلب فراموش میشوند ولی بهسرعت دچار آسیبهای ناشی از نور خورشید میشوند. محافظت از این مناطق به جلوگیری از پیری زودرس کمک میکند.
از نظر فنی بله، اما از لحاظ مقرونبهصرفه بودن و بافت مناسب برای سطوح وسیعتر بدن، بهتر است از فرمولاسیونهای مخصوص بدن استفاده شود که معمولاً سبکتر، اقتصادیتر و در حجمهای بزرگتری عرضه میشوند.
همانطور که دیدیم، نور خورشید با تمام فوایدش، بدون محافظت مناسب میتواند به یکی از بزرگترین دشمنان پوست تبدیل شود. از چینوچروکهای زودرس تا آسیبهای جدیتر، همه نشان میدهند که محافظت روزانه با ضدآفتاب یک ضرورت غیرقابل چشمپوشی است — نه یک انتخاب لوکس!
فرقی نمیکند پوستتان چرب باشد یا خشک، حساس یا مختلط؛ در فروشگاه آنلاین بازرگانی نایس مجموعهای کامل از بهترین برندهای ضدآفتاب — شامل ضدآفتابهای فیزیکی، شیمیایی، رنگی، بیرنگ، اسپری و مخصوص بدن — با تضمین اصالت کالا و ارسال سریع در دسترس شماست.
نمایش بیشتر